http://el-greco-gr.blogspot.gr/
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Όπου και να ταξιδέψω η Ελλάδα με πληγώνει. Γ. Σεφέρης

Μετάφραση - Translate

Σάββατο 10 Νοεμβρίου 2018

ΜΟΝΟΚΟΝΤΥΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΗΛΙΑ ΤΑΝΤΑΛΙΔΗ (Φανάρι 1818-Χάλκη 1876)

Ηλίας Κεφάλας
Τρίκαλα, Θεσσαλία
ΜΟΝΟΚΟΝΤΥΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΗΛΙΑ ΤΑΝΤΑΛΙΔΗ 
(Φανάρι 1818-Χάλκη 1876)
Φαντάζομαι ὅτι αρκετοί εἶναι αὐτοί πού θυμοῦνται και σήμερα τόν λόγιο ποιητή Ἠλία Τανταλίδη, τόν ἀποκαλούμενο ἀπό τούς ὁμοτέχνους του "κύκνο τοῦ Βοσπόρου" καί "ἀηδόνι" καί μέ τόν ὁποῖο ἔκλεισε φεγγοβόλα ἡ ξεχωριστή σειρά τῶν Φαναριωτῶν ποιητῶν.
Στήν ποίηση πρωτοεμφανίστηκε ἀπό μαθητής ἀκόμα μέ τό πρωτόλειο Ὕμνος εἰς τόν Μάιον". Ἡ μετέπειτα θητεία του τόσο στά γράμματα γενικά, ὅσο καί στήν ποίηση εἰδικά, ὑπῆρξε λαμπρή. Φοίτησε στήν Πατριαχρική Σχολή, στή Σχολή Ξηροκρήνης, στήν Εὐαγγελική Σχολή Σμύρνης καί ἀργότερα στή Φιλοσοφική Σχολή τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν. Πρωτοστάτησε στήν ἔκδοση τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ περιοδικοῦ "Σύμμικτα ἐκκλησιαστικά", ὅταν ἐπέστρεψε στήν Κων/λη. Τό 1845 ἔχασε τό φῶς του ἀπό ἀμαύρωση τῶν ὀφθαλμῶν. Χάρις ὅμως στήν ὑψηλή του μόρφωση διορίσθηκε καθηγητής τῶν Ἑλληνικῶν γραμμάτων και τῆς Ρητορικῆς στή Θεολογική Σχολή τῆς Χάλκης, ὅπου καί δίδαξε τυφλός γιά 30 χρόνια. Ὑπαγορεύοντας σέ ἄλλους συνέγραψε καί ἐξέδωσε πλῆθος φιλολογικῶν καί ἐκκλησιαστικῶν συγγραμάτων, ἀποδεικνύοντας τή μεγάλη του ψυχική δύναμη καί καρτερία.
Ἡ πρώτη του ποιητική συλλογή μέ τόν τίτλο "Παίγνια ἤ ποιήματα διάφορα" (Σμύρνη 1839) ἦταν μιά ἔκπληξη γιά τό λογοτεχνικό κοινό, λόγω τῆς φρεσκάδας τοῦ στίχου καί τῆς ἀμεσότητας με τήν ὁποία προσεγγίζονταν τά θέματά της. Τό εὐτράπελο ὕφος της ὑποστηριζόταν ἀπό τή φαναριώτικη καθομιλούμενη γλώσσα. Οἱ ἀνθολογίες τῆς ἐποχῆς καί τά σχολικά ἀναγνωστικά φιλοξενοῦσαν πολλά ποιήματα τῆς συλλογῆς αὐτῆς ("Ὁ χειμώνας", "Ἡ Κεράτσα", "Ὁ ποιητής", "Τό γατάκι").
Ἡ δεύτερη ποιητική του συλλογή (Τεργέστη 1860) μέ τίτλο "Ἰδιωτικά στιχουργήματα", περιλαμβάνοντας ὠδές, ἐπιγράμματα καί ἐπιστολές, ὅλα σέ ἄτεγκτη καθαρεύουσα, ἀπέδειξε μόνο τόν ἄριστο χειρισμό τῆς ἀρχαίας Ἑλληνικῆς γλώσσας. 
Τό 1876 στήν Ἀθήνα ἐξεδόθησαν τά "Ἄσματα εἰς Εὐρωπαϊκήν μελωδίαν" καί συνεχίσθηκαν το 1878, στήν Ἀθήνα πάλι, τά "Ἄσματα χωρίς Εὐρωπαϊκήν μελωδίαν". Τά "Ἄσματα" εἶναι ἡ καλύτερη ποιητική του προσπάθεια. Μέ ἐξασφαλισμένες τίς βασικές ποιητικές προϋποθέσεις, ἤτοι τήν ἔμπνευση, τή θεωρητική καί ἱστορική κατοχή τοῦ ἀντικειμένου, τή γλωσσική ἐπάρκεια καί τή γενική παιδεία, ἀξιοποιεῖ τή διάθεσή του νά παίξει στιχουργικά καί νά ἀποδώσει πότε μέ ἠθογραφική πιστότητα καί πότε μέ σατιρικές ἐκπυρσοκροτήσεις, τίς χαρακτηριστικές φυσιογνωμίες ἤ τα διάφορα γεγονότα καί καταστάσεις τοῦ καιροῦ του. Ἀξιομνημόνευτα ἀπό τά δεύτερα "ἄσματα" εἶναι τά ποιήματα "Ὁ γάτος", Τό ναυτόπουλο", "Ὁ χωρισμός", "Τό φθινόπωρο" κ.α. σέ ζωντανή δημοτική γλώσσα.
Λέγεται ὅτι αὐτός πρῶτος, ἀφοῦ διέγνωσε τό ταλέντο , ἀπέτρεψε τόν μαθητή του Γ. Βιζυηνό νά ἀκολουθήσει τό ἱερατικό στάδιο, καί τόν ἔπεισε να στραφεῖ ὁλοκληρωτικά στά γράμματα.
Ὁ ἴδιος ὁ Η. Τ. ἔγραψε τό ἐπιτύμβιο ἐπίγραμμα πού χαράχτηκε στόν τάφο του, στή Χάλκη:

Ἐνθένδ' ἄπεστιν Ἠλίας Τανταλίδης
Τυφλός μέν ἐν γῆ, νῦν δ' ἐν οὐρανῶ βλέπων.


Παραθέτω το αριστουργηματικό παιδικό του ποίημα "Ο Γάτος", το οποίο όλοι κάπου κάποτε το διαβάσαμε:
Στην θερμάστρα εμπρός
ένας γάτος χονδρός
πάντα απλώνεται,
με τα μάτια κλειστά
αγαπά στα ζεστά
να τεντώνεται.
Τεμπελιά κανταριά,
ρουθουνίζει βαριά,
τον ακούετε;
Κάπου -κάπου ξυπνά
και με πόδια στιλπνά
ξερολούεται.
Πλην το πτώμα αυτό
πουν εδώ ξαπλωτό,
τι νομίζετε;
Εν καιρώ της νυκτός
ωσάν λέων φριχτός
αγωνίζεται.
Κάτω χθες,στην αυλή,
χύθηκε αίμα πολύ
απ' το νύχι του.
Στα ποντίκια σφαγή!
Τον φθονούν στρατηγοί
για την τύχη του.
                                       Η. Κ.

Δευτέρα 1 Οκτωβρίου 2018

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΝΑΣ (Kεφαλληνία 1832-1896)



Dionisis Vitsos

 ΠΟΙΗΣΗ      

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΝΑΣ: ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΗ

Πάρε δυο σύγνεφα· μια λίτρ’ αγέρα
δροσιάς δυο γράνα και μια φλογέρα

τρεις τόνους Πίνδο· τέσσαρους χιόνι

μια λίτρ’ ανάσαση και ένα αηδόνι, 

δεμάτια τέσσερα δάφνες, μυρτούλες
ράσα· ξεσκλίδια· γύφτους· αυγούλες

πέντ' έξι σήμαντρα· γλαν γλαν καμπόσα

χιλιάδες κύματα· Όλυμπο και Όσσα

κρεβάτια· γαίματα· σάπια κουφάρια
αστροπελέκια· σκύλους και ψάρια.

Ένα ξεφτέρι· δυο πήχες ράμμα
καμπόσα δάκρυα μέσα σε γράμμα

λαψάνες· λάπατα και καυκαλίδες

περικοκλάδι και τσουτσουμίδες.

Δυο δράμια άγρια, σκληρά σκουλήκια
βροντές· βοριάδες· ρόδα και φύκια
αϊτό κλωσούρα, δέκα φλοκάτες

δυο ραμπαούνια· μάτια πινιάτες
μία νυχτερίδα, μία χελώνα

νιόνυφη άνοιξη· προεστό χειμώνα
βλαστήμιες άπειρες· σάρκα καμπόση

και νεκρολούλουδα χορτάτη δόση.

Αχτίδες, σάβανα και έρμα πλάγια
ένα βρικόλακα· μια κουκουβάγια
έναν Αλήπασα· καντάρι τρέλα...

Σε μια θεόχτιστη ρίξ' τα παδέλα

ύστερα κρούσταλλο ρίξε νεράκι,

βρυσούλας γέννημα... ή και απ' αυλάκι.

Πέσε τ' ανάσκελα και πίθωσέ τα

στα έρμα στήθια σου και βάσταέ τα.

Φύσησε, φύσησε στα σωθικά σου,

καμίνι άναψε μες στην καρδιά σου.

Άσ' την παδέλα να πάρη βράση, 

μονάχα πρόσεχε να μη σου πιάσει.

Ας πάρη μπούρμπουλα μονάχα τρία,

και είναι έτοιμο μ' επιτυχία

γιαχνί αθάνατο, ποιητικό...

Κένωσ' το, κένωσ' το ζεστό ζεστό

σε αλαβάστρινο σκουτέλι ή πιάτο...

και πες του κόσμου: Κόπιασε, φά το.
~~~~~
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΝΑΣ (Kεφαλληνία 1832-1896), 
Λίνος Πολίτης, Ποιητική ανθολογία, Δεύτερη έκδοση αναθεωρημένη, τ. Ε΄, 
Εκδόσεις «Δωδώνη», Αθήνα 1988.

Δευτέρα 27 Αυγούστου 2018

ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΥΡΙΒΗΛΗΣ(1890-1969): “Η ΖΩΗ ΕΝ ΤΑΦΩ"

Dionisis Vitsos
ΑΘΗΝΑ


«Δεν προσευχήθηκα ποτέ στις κρίσιμες ώρες της ζωής μου. Δεν αιστάνθηκα ποτέ την ανάγκη. Δεν μ’ αρέσουν οι μονόλογοι, προπάντων στις τραγωδίες.»
ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΥΡΙΒΗΛΗΣ(1890-1969): “Η ΖΩΗ ΕΝ ΤΑΦΩ"

~~~~~
[ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΥΡΙΒΗΛΗΣ: Λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Ευστράτιου Σταματόπουλου. Από τη Λέσβο. Συγγραφέας, από τους σημαντικότερους πεζογράφους της Γενιάς του '30, αλλά και δημοσιογράφος.
Κατατάχθηκε εθελοντικά στο στρατό και πήρε μέρος στους Βαλκανικούς πολέμους, όπου και τραυματίστηκε σοβαρά στο πόδι από δύο σφαίρες στη μάχη Κιλκίς-Λαχανά. Τιμήθηκε με το Μετάλλιο Βαλκανικών πολέμων. Ήταν ένθερμος οπαδός του Ελευθερίου Βενιζέλου.
Κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου κατατάχθηκε στο 4ο Σύνταγμα Αρχιπελάγους και με το βαθμό του δεκανέα πολέμησε στο μακεδονικό μέτωπο συμμετέχοντας στην πολεμική επιχείρηση της προκάλυψης του Μοναστηρίου. Από αυτήν την εμπειρία του στα χαρακώματα προέκυψε το βιβλίο του Η ζωή εν τάφω.
Κατά τη Μικρασιατική εκστρατεία υπηρέτησε ως λοχίας στο Β' νοσοκομείο διακομιδής στο Εσκισεχίρ. 
~~~~~
Το 1923 εξέδωσε στη Λέσβο την πρώτη δική του εφημερίδα, την "Καμπάνα", όπου πρωτοδημοσιεύτηκε «Η Ζωή εν τάφω», η οποία εκδόθηκε σχεδόν αμέσως και σε βιβλίο. Το Δεκέμβριο του 1931, ο συγγραφέας αρχίζει να γράφει στη Μυτιλήνη το μυθιστόρημα Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια κατά παραγγελία της Καθημερινής, όπου και δημοσιεύτηκε.
Το 1932 πήγε για μόνιμη εγκατάσταση στην Αθήνα και αφού είχε πάρει την θέση του διευθυντή και αρχισυντάκτη στην εφημερίδα Δημοκρατία, την οποία απόφασισε να εκδώσει το κόμμα του Παπαναστασίου.

Το 1933, και αφού έφυγε από τη Δημοκρατία, άρχισε τη συνεργασία του με την εφημερίδα Πρωία, συνεργασία η οποία κράτησε ως το 1936. Στην εφημερίδα κράτησε τη στήλη του καθημερινού χρονογραφήματος καθώς και τη στήλη «Διηγήματα της Κυριακής», στην οποία δημοσίευσε πάνω από 40 διηγήματα, τα περισσότερα εκ των οποίων αποτέλεσαν τα περιεχόμενα του Πράσινου και του Γαλάζιου βιβλίου.
Από το 1936 και για τα επόμενα 3 χρόνια συνεργάστηκε με την σαφέστατα δεξιά εφημερίδα "Η Εθνική". Την ίδια χρονιά, ενστερνίστηκε τις απόψεις και την πολιτική του Ιωάννη Μεταξά και έγινε φανατικός υπέρμαχος του καθεστώτος. Μετά τον εμφύλιο πόλεμο θεωρήθηκε λάβρος αντικομμουνιστής.
Το 1938 και για καθαρά βιοποριστικούς λόγους διορίστηκε βιβλιοφύλακας στη Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων, με το μισθό και το βαθμό τμηματάρχη β' τάξεως. Από τη θέση αυτή απολύθηκε το 1955 σε ηλικία 65 χρονών με το βαθμό του διευθυντή Α΄ τάξεως, έχοντας συμπληρώσει το όριο ηλικίας.
~~~~~
Τιμήθηκε με το Κρατικό βραβείο για τη συλλογή διηγημάτων του Το Γαλάζιο Βιβλίο, ενώ κατά τον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940 προσυπέγραψε μαζί με άλλους Έλληνες λογίους την Έκκληση των Ελλήνων Διανοουμένων προς τους Διανοούμενους ολόκληρου του Κόσμου με την οποία αφενός μεν καυτηριαζόταν η κακόβουλη ιταλική επίθεση, αφετέρου δε, διέγειρε την παγκόσμια κοινή γνώμη σε επανάσταση συνειδήσεων για κοινό νέο πνευματικό Μαραθώνα.

Συνεργάστηκε με πάρα πολλές εφημερίδες κι επίσης έγραψε και εκφώνησε κείμενα για τις ραδιοφωνικές του εκπομπές όπως «Το χρονικόν της εβδομάδος», «Μιλάμε για την Τέχνη», «Το Λογοτεχνικό Τέταρτο».
Εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών το 1958 (μετά από 6 υποψηφιότητές του που απορρίφθηκαν), υπήρξε ιδρυτικό μέλος, πρόεδρος και αντιπρόεδρος της «Εθνικής Εταιρείας των Λογοτεχνών της Ελλάδος», ιδρυτικό μέλος, αντιπρόεδρος και πρόεδρος της «Ελληνικής Εταιρείας Λογοτεχνών» και τιμητικό μέλος του «Διεθνούς Ινστιτούτου Γραμμάτων και Τεχνών». Είχε ακόμα προταθεί από την «Εθνική Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών» ως υποψήφιος για το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας του 1963.
Το 1959 του απονεμήθηκε ο Σταυρός του Ταξιάρχη του Βασιλικού Τάγματος του Γεωργίου Α΄.
Πέθανε από βρογχοπνευμονία στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός στις 19 Ιουλίου του 1969, ενώ από το 1962 ήταν καθηλωμένος στο κρεβάτι από καρκίνο που τον οδήγησε σε φυσικό και πνευματικό μαρασμό. «Ο θεός δεν τον λυπήθηκε», έγραψε χαρακτηριστικά ο Ηλίας Βενέζης στο περιοδικό Νέα Εστία.]

Τρίτη 17 Ιουλίου 2018

ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ

             ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ                      

Κάθε στιγμή το Δέντρο ζει μέσα απ’ τις ρίζες του. 
Όμως αυτές οι ρίζες είναι κάτω από το έδαφος. 
Κάτω από την επιφάνεια της Συνείδησης. 
Το Δέντρο μπορεί να μην γνωρίζει τις ρίζες του. 
Αλλά οι ρίζες υπάρχουν
Όταν το Δέντρο μεταφέρει τη Συνείδηση του στις ρίζες,
αντιλαμβάνεται ότι οι ρίζες του συνδέονται
με τις ρίζες όλων των Δέντρων.
Νοιώθει ότι δεν είναι απομονωμένο κι ότι αυτή η Γη
είναι το σπίτι του.
Αντιλαμβάνεται ότι κάτω από το έδαφος,
κάτω από την επιφάνεια της Συνείδησης,
τα πάντα ενώνονται με τα πάντα,
σαν ένα Δίχτυ που απλώνεται
τόσο στο χώρο όσο και στο χρόνο.
Το Δέντρο που δεν αποκτά συνείδηση ότι έχει ρίζες,
αισθάνεται ότι κάτι, ή κάποιος το έχει πετάξει στον Κόσμο.
Αισθάνεται ότι δεν ανήκει στο Δάσος
κι ότι το Δάσος δεν του ανήκει.
Το Δέντρο που δεν νοιώθει τις ρίζες του,
αισθάνεται αγωνία και άγχος.
Όλη του η ζωή είναι ένας αγώνας για επιβίωση,
σε ένα κόσμο που τον νοιώθει ξένο, που τον βιώνει σαν κάτι εχθρικό.
Το Δέντρο που δεν νοιώθει τις ρίζες του,
πολεμά ενάντια στο Δάσος.
Αυτή η μάχη οδηγεί πάντα σε ήττα,
γιατί το Δέντρο μπορεί να πολεμήσει μαζί με το Δάσος,
αλλά ποτέ ενάντια σ’ αυτό.
Αυτή είναι η διαφορά ανάμεσα σε έναν άνθρωπο
που είναι στον Κύκλο της Αρκαδίας
και σ’ έναν άνθρωπο που βρίσκεται έξω από αυτόν.
Αυτός που βρίσκεται μέσα στον Κύκλο,
νοιώθει ένα με το Δάσος.
Όλος ο κόσμος είναι το σπίτι του.
Αντίθετα, αυτός που βρίσκεται έξω από αυτόν
νοιώθει ότι ο κόσμος είναι ένα κολαστήριο,
ένας τόπος δοκιμασίας, ή ο προθάλαμος,
για μια υπερκόσμια, μεταθανάτια μορφή ζωής.
Υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στο αν νοιώθεις ότι κάποιος ή κάτι, σε έχει πετάξει έξω από τη Ζωή,
και στο να αισθάνεσαι ότι έχεις τη δική σου θέση
μέσα στο Σύμπαν.
Ένα Δέντρο ή ένας άνθρωπος, που ζουν στο Δάσος της Αρκαδίας,
ανήκουν στον Κόσμο
Ένα Δέντρο ή ένας άνθρωπος που έχουν ξεριζωθεί
κι έχουν χάσει τις ρίζες τους, δεν ανήκουν πουθενά....ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ
Κάθε στιγμή το Δέντρο ζει μέσα απ’ τις ρίζες του.
Όμως αυτές οι ρίζες είναι κάτω από το έδαφος.
Κάτω από την επιφάνεια της Συνείδησης.
Το Δέντρο μπορεί να μην γνωρίζει τις ρίζες του.
Αλλά οι ρίζες υπάρχουν
Όταν το Δέντρο μεταφέρει τη Συνείδηση του στις ρίζες,
αντιλαμβάνεται ότι οι ρίζες του συνδέονται
με τις ρίζες όλων των Δέντρων.
Νοιώθει ότι δεν είναι απομονωμένο κι ότι αυτή η Γη
είναι το σπίτι του.
Αντιλαμβάνεται ότι κάτω από το έδαφος,
κάτω από την επιφάνεια της Συνείδησης,
τα πάντα ενώνονται με τα πάντα,
σαν ένα Δίχτυ που απλώνεται
τόσο στο χώρο όσο και στο χρόνο.
Το Δέντρο που δεν αποκτά συνείδηση ότι έχει ρίζες,
αισθάνεται ότι κάτι, ή κάποιος το έχει πετάξει στον Κόσμο.
Αισθάνεται ότι δεν ανήκει στο Δάσος
κι ότι το Δάσος δεν του ανήκει.
Το Δέντρο που δεν νοιώθει τις ρίζες του,
αισθάνεται αγωνία και άγχος.
Όλη του η ζωή είναι ένας αγώνας για επιβίωση,
σε ένα κόσμο που τον νοιώθει ξένο, που τον βιώνει σαν κάτι εχθρικό.
Το Δέντρο που δεν νοιώθει τις ρίζες του,
πολεμά ενάντια στο Δάσος.
Αυτή η μάχη οδηγεί πάντα σε ήττα,
γιατί το Δέντρο μπορεί να πολεμήσει μαζί με το Δάσος,
αλλά ποτέ ενάντια σ’ αυτό.
Αυτή είναι η διαφορά ανάμεσα σε έναν άνθρωπο
που είναι στον Κύκλο της Αρκαδίας
και σ’ έναν άνθρωπο που βρίσκεται έξω από αυτόν.
Αυτός που βρίσκεται μέσα στον Κύκλο,
νοιώθει ένα με το Δάσος.
Όλος ο κόσμος είναι το σπίτι του.
Αντίθετα, αυτός που βρίσκεται έξω από αυτόν
νοιώθει ότι ο κόσμος είναι ένα κολαστήριο,
ένας τόπος δοκιμασίας, ή ο προθάλαμος,
για μια υπερκόσμια, μεταθανάτια μορφή ζωής.
Υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στο αν νοιώθεις ότι κάποιος ή κάτι, σε έχει πετάξει έξω από τη Ζωή,
και στο να αισθάνεσαι ότι έχεις τη δική σου θέση
μέσα στο Σύμπαν.
Ένα Δέντρο ή ένας άνθρωπος, που ζουν στο Δάσος της Αρκαδίας,
ανήκουν στον Κόσμο
Ένα Δέντρο ή ένας άνθρωπος που έχουν ξεριζωθεί
κι έχουν χάσει τις ρίζες τους, δεν ανήκουν πουθενά....

Αρκαδικός Κύκλος

Δευτέρα 9 Ιουλίου 2018

Έρμαν Έσσε - Ο άνθρωπος που θα καλυτέρευε τον κόσμο

     Έρμαν Έσσε (1877- 1962)   


Γερμανός μυθιστοριογράφος και λυρικός ποιητής, ο Έσσε αποτελεί μία από τις τελευταίες κλασσικές μορφές της γερμανικής λογοτεχνίας. Γεννήθηκε στις 2 Ιουλίου του 1877, στην κωμόπολη Καλβ της Βυρτεμβέργης.
Ξεκίνησε να εργάζεται ως βιβλιοπώλης και, παράλληλα, συνέγραφε. Έγινε γρήγορα γνωστός με τα ποιήματα και τα μυθιστορήματά του. 

Το 1904 δημοσίευσε το το πρώτο του μυθιστόρημα, Πήτερ Κάμεντσιντ. Το 1946 τιμήθηκε με το βραβείο Γκαίτε, το 1947 με το βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας και το 1955 με το βραβείο Ειρήνης του Γερμανικού Συνδέσμου Εμπορίας Βιβλίων. Απεβίωσε στις 9 Αυγούστου του 1962.

Κατεβάστε δωρεάν το βιβλίο εδώ



Πέμπτη 21 Ιουνίου 2018

ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ(1925 – 1994)), «Η κρατική εξουσία αγαπά τους εραστές της και καταδιώκει όσους την αντιπαθούν και την εχθρεύονται....»

Dionisis Vitsos
ΑΘΗΝΑ


«Η κρατική εξουσία αγαπά τους εραστές της και καταδιώκει όσους την αντιπαθούν και την εχθρεύονται. Είναι μια εγωπαθής και ανεγκέφαλη Κυρία, που εννοεί να οικειοποιείται, με τους εκάστοτε επίσημους εραστές της, τις έννοιες Πατρίδα, 'Εθνος Εκκλησία, Οικογένεια και όλα τα καταλήξαντα σε αντιπαθή και ανυπόληπτα οχυρά των κρατούντων.
Και είδαμε τα χρόνια αυτά το Κομμουνιστικό Κόμμα π.χ., από την ώρα που δήλωσε μελλοντικός εραστής της Κυρίας και μάλιστα με «δημοκρατικές διαδικασίες», να γίνεται νόμιμο μέλος της πολιτείας να εκκλησιάζεται, να σκέφτεται "εθνικά", να συνυπάρχει και να... περιμένει.
Πού καιρός για επανάσταση! 
Και γιατί άλλωστε; Να διορθωθεί τι και με ποιο τρόπο; Όλες οι επαναστάσεις καταλήγουν στην κατάκτηση της ανεγκέφαλης όπως είπαμε, Κυρίας. Της Εξουσίας. Αυτή n κατάσταση, ως γνωστόν, δημιουργεί Δίκαιον, μακράν των ονειρικών στόχων μιας επανάστασης...
[...] Και το κακό είναι πως οι πολίτες συνηθίζουν στην παρερμηνεία των λέξεων και τις κενές περιεχομένου σπουδαιοφανείς ορολογίες που επικίνδυνα έχουν επικρατήσει στους νεοελληνικούς καιρούς μας».

ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ(1925 – 1994)), 
«Ο καθρέφτης και το μαχαίρι»
 (εκδόσεις 'Ίκαρος).

Τρίτη 5 Ιουνίου 2018

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΜΠΟΥΡΟΓΛΟΥΣ (1852 -1942) Ιστοριοδίφης, λογοτέχνης, δικηγόρος, ποιητής, μέλος της Ακαδημίας Αθηνών

Dionisis Vitsos
ΑΘΗΝΑ

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΜΠΟΥΡΟΓΛΟΥΣ: ΟΝΟΜΑΧΙΑ
Δυο γάδαροι μαλώνανε σε ξένον αχυρώνα,
δίνουν κλοτσές συχνές πυκνές,
χαλούν τον κόσμ’ απ’ τις φωνές,
δαγκάνει ένας τ’ αλλουνού τ’ αυτιά και τη σαγόνα.
― Ποιος σου ’δωσε την άδεια δω μέσα να πατήσεις;
φωνάζει ο μαυριδερός·
και απαντά ο σταχτερός:
― Και συ με τι δικαίωμα ήρθες να με συγχύσεις;
Κι ενώ μπροστά τους είχανε πίτουρα και κριθάρι,
άχυρο, βίκο και σανό,
στήσαν καυγά αληθινό,
και δεν τολμά κανένας τους ούτε μεζέ να πάρει...
Κι απ’ τον πολύ το θόρυβο ο νοικοκύρης φτάνει·
κρατάει ρόπαλο γερό,
χωρίς να χάσει δε καιρό
τα δυο πλευρά τους μαλακά σαν την κοιλιά τους κάνει.
Τους φίλιωσε η δυστυχιά, η πίκρα, το φαρμάκι,
ένας τον άλλον χαιρετά,
λένε πως ήσαν χωρατά,
κι επήραν τον κατήφορο και τρώνε θυμαράκι...
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΜΠΟΥΡΟΓΛΟΥΣ (1852 -1942) 
Ιστοριοδίφης, λογοτέχνης, δικηγόρος, ποιητής, μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

Πριν ακόμα ολοκληρώσει τη φοίτησή του στο Βαρβάκειο, είχε γράψει σατιρικούς στίχους και τρεις μονόπρακτες κωμωδίες: Η φθισιώσα, Αι αγχόναι, Η αγγελιοφοβία. Χάθηκαν όμως και οι τρεις. 
Η ιστορική του έρευνα επικεντρώθηκε κυρίως στην περίοδο της Τουρκοκρατίας και αφορούσε μόνο στην περιοχή της Αθήνας, γι' αυτό και του δόθηκε το προσωνύμιο «Αθηναιογράφος». Το 1896 ολοκληρώθηκε η έκδοση του τρίτομου έργου του η Ιστορία των Αθηναίων.
Άλλα έργα του είναι: η Δούκισσα της Πλακεντίας, Αι παλαιαί Αθήναι (1922), Ιστορίες από την παλιά Αθήνα, Μνημεία της ιστορίας των Αθηναίων (3 τόμοι, 1893),Απομνημονεύματα μιας μακράς ζωής (2 τόμοι), Ο αναδρομάρης (1914), Ο αναδρομάρης της Αττικής (1920), Ο τρελός της Αθήνας, Τοπωνυμικά παράδοξα (1920), Αθηναϊκό αρχοντολόγιο-Μπενιζέλοι (1921), Μελέται και έρευναι (1923-1926), Οι Χαλκοκονδύλαι, Ο Ελαιών των Αθηνών, "Μελέτη περί του βίου και της δράσεως του Παλαιών Πατρών Γερμανού" (1916) κ.α.
Επίσης: Η ποιητική συλλογή Η φωνή της καρδιάς μου ήταν από τα σημαντικότερα έργα του. Το 1874 εξέδωσε τη συλλογή του Παλαιαί αμαρτίαι. 
Επίσης ασχολήθηκε και με την πεζογραφία, όπου αντλούσε τα θέματα του κυρίως από τη λαογραφία. Το 1881 εξέδωσε τα μη λαογραφικά αφηγήματα "Εικόνες. Σατυρικαί Διατριβαί", όπου σατιρίζει τα ήθη της εποχής. 
Μερικά από τα έργα του είναι: Αθηναϊκά διηγήματα, Αι Αθήναι που φεύγουν, Μύθοι και διάλογοι, Αττικοί έρωτες, Θρύψαλα, Ευσυνειδησία και ασυνειδησία κ.ά

Δευτέρα 14 Μαΐου 2018

«Προμηθέα Δεσμώτη» του Αισχύλου




                  Προμηθεύς Δεσμώτης                


«Ὡστόσο, παρ’ ὅλη τήν ἀλαζονεία τοῦ μυαλοῦ του,  ὁ Δίας, κάποτε θά ταπεινωθεῖ, ἐξαιτίας τοῦ γάμου πού ἑτοιμάζεται νά κάνει, ὁ ὁποῖος ἀπό τόν θρόνο του, ἄφαντο, θά τόν γκρεμίσει. 
Κι ἔτσι θά ἐπαληθευτεῖ ἡ κατάρα τοῦ πατέρα του Κρόνου, τήν ὁποία ἐκστόμισε, ὅταν ἔπεσε ἀπό τόν πανάρχαιο θρόνο τῶν θεῶν».


Έκπληκτοι οι Αθηναίοι ακούν αυτά τα λόγια στον «Προμηθέα Δεσμώτη» του Αισχύλου, που λίγο έλειψε να τον οδηγήσει στο κώνειο επειδή υπαινίχθηκε τα Ελευσίνια Μυστήρια. Η αμφισβήτηση της θείας εξουσίας είναι hot θέμα, μετά τις θεωρίες των Προσωκρατικών φιλοσόφων εκείνη την εποχή. Και ο κριτικός νους στον Ελληνικό κόσμο θέτει, παγκοσμίως, τον Λόγο πριν τον Μύθο.

Αρχή όλων των πραγμάτων είναι το νερό (Θαλής)
Αρχή όλων των πραγμάτων είναι το άπειρο (Αναξίμανδρος)
Όπως η ψυχή μας. που είναι αέρας, μας συγκρατεί, έτσι πνεύμα και αέρας περιέχει και συγκρατεί τον κόσμο όλον (Αναξιμένης)
Τα στοιχεία της ύλης είναι τέσσερα (Εμπεδοκλής)
Όλα ανταλλάσσονται με φωτιά και η φωτιά με όλα (Ηράκλειτος)

Απελευθερωμένη από τον Προμηθέα η ανθρωπότητα βρίσκεται στη αυγή μίας νέας εποχής.

http://users.sch.gr/…/filosof…/html/pro/eisagogi/index_p.htm

Prometheus and Digital Sculpture, Scott Eaton

Ἑλληνική Ἱστορία

Παρασκευή 13 Απριλίου 2018

ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΑΣΚΑΡΑΤΟΣ, (1811-1901) «ΑΝΟΙΞΗ»



Dionisis Vitsos
ΖΑΚΥΝΘΟΣ


ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΑΣΚΑΡΑΤΟΣ, «ΑΝΟΙΞΗ»

Εδώ ’ναι, εδώ ’ναι, επλάκωσε
Γυναίκες μαζοχτείτε·
Ομπρός, συναπαντήσ’ τε τη,
Ομπρός, ναν τη δεχτείτε.
.
Να, να ’ρχεται η γλυκιά Άνοιξη
Λουλουδοστολισμένη,
Απάνου σ’ ένα γάιδαρο
Αντρίκια καθισμένη.
.
Κι’ οπίσωθέ της τρέχουνε
Κοπάδια γκαριστάδες,
Όλοι ζουρλοί από το αίσθημα,
Όλοι ζεστοί εραστάδες.
.
Κλοτσούν’ τετραποδίζοντες
Και κλαίνε οχ τη χαρά τους,
Και ζωντανοί στα μάτια τους
Θωρείς τη βουρλισιά τους.
.
Και ολόθερμα γκαρίζοντες
Τση χάρες της πολλη-ώρα,
Τη φέρνουνε ολοτρίγυρα
Ναν τήνε ιδή όλ’ η χώρα.
.
Και αυτή στο δρόμο ερχόμενη,
Φυσώντας αέρα χλιόνε,
Γιομίζει ζέστα απάντεχα
Τση πόρτες του σπητιώνε
..
Ώστε καψιόνει η νηόνυφη
Στο χλιούτσικο αγεράκι,
Κ’ ενδύνεται αλαφρότερο
Λινό φορεματάκι.
.
Και ’βγαίνει και δροσίζεται,
Και βλέπεις το αίσθημά της,
Που ακούει ναν της εδρόσισε
Ο αέρας την καρδιά της.
.
Αχ! Άνοιξη, γλυκιά Άνοιξη!
Συντρόφισα του νηώνε,
Ίστρε κοινέ αξεχώριστα
Σερνικοθυλικώνε!
.
Αν εσύ τώρα εγύριζες
Κι’ αλλού τα βήματά σου,
Πόσους στον κάμπο ακόλουθους
Ήθελε ειδείς κοντά σου!
.
Ναι, κ' ήθε’ ειδείς που οι γέροντες
’Σα δε ’μπορούν’ να ελθούνε,
Μένουν’ οπίσω, κι άδικα
Τους νηους κατηγορούνε.
.
Και δε ’θυμόντ’ όσα έκαναν
Κ’ εκείνοι στον καιρό τους,
Όντις ακούανε δύναμες
Ζεστές εις τον εαυτό τους.


ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΑΣΚΑΡΑΤΟΣ (1811-1901), 
ΑΠΑΝΤΑ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΤΛΑΣ 1959.
~~~~~~~~~~~~~
Ο Λασκαράτος υπήρξε ο μεγάλος σατιρικός ποιητής, ο λογοτέχνης και ο κοινωνικός αγωνιστής της Κεφαλονιάς. Υπήρξε ένα φωτεινό πνεύμα, το οποίο πολέμησε μια διεφθαρμένη αριστοκρατική κοινωνία, αυτή της Επτανήσου το 1830-1860, η οποία τον πλήγωσε πολεμώντας την, αλλά δεν υποχώρησε ούτε νικήθηκε ποτέ.
Γεννήθηκε στο Ληξούρι της Κεφαλονιάς το 1811 και η οικογένειά του ήταν αριστοκρατική, της γενιάς των Τυπάλδων. Μεγάλωσε με δύο ιδιωτικούς δασκάλους, τον ιεροδιάκονο Ευγένιο Διογένη και τον Σπ. Τρέκα, οι οποίοι φρόντιζαν από πολύ νωρίς για την μόρφωσή του.Δώδεκα ετών ο Λασκαράτος πήγε να μείνει στο σπίτι του θείου του, τον κόντε Δελλαδέτσιμα, όπου και γνώρισε τον λόρδο Μπάύρον. Έπειτα θα γίνει μαθητής στην Ιόνιο Ακαδημία της Κέρκυρας με καθηγητή τον Ανδρέα Κάλβο. Στην Κέρκυρα θα συναντήσει και τον μεγάλο μας ποιητή Διονύσιο Σολωμό, από τον οποίο θα αποσπάσει σημαντικές συμβουλές.
Σπούδασε νομικά στην Ιόνιο Ακαδημία, στο Παρίσι και στην Πίζα.
Το 1844 πεθαίνει ο πατέρας του και αναλαμβάνει την διαχείριση της περιουσίας.   Χτίζει ένα σπίτι στα Ριτσάτα της Παλλικής και προσπαθεί να κάνει σχέσεις με τους ντόπιους και να τους προτείνει νέες καλλιέργειες, όμως τον απορρίπτουν εντελώς. Μετά από αυτό επιστρέφει στο Αργοστόλι και αφοσιώνεται στο γράψιμο.
Το 1845 εκδίδει το ποιητικό του έργο με τίτλο "Το Ληξούρι εις τους 1836".
Αργότερα πηγαίνοντας στην Αθήνα, θα γνωρίσει την γυναίκα της ζωής του, την Πηνελόπη, κόρη του Δημήτρη Κοργιαλένεια, και ο δεσμός τους θα κρατήσει μια ολόκληρη ζωή. 
Το 1862 εκδίδει "Οι καταδρομές μου εξαιτίας του Λύχνου" και τα "Μυστήρια της Κεφαλονιάς" με τα οποία θέλει να παρουσιαστεί ως ο κοινωνικό αγωνιστής της πατρίδας του, να καυτηριάσει αυτούς που εκπροσωπούσαν τον Κλήρο και την πολιτική και εκμεταλλευόταν την αμάθεια του λαού. Το βιβλίο αυτό ήταν η αιτία του αφορισμού του από τον επίσκοπο, ο οποίος του ζητά να απαρνηθεί τις ιδέες του, όμως ο Λασκαράτος διακινδυνεύοντας τη ζωή του δεν τα βάζει κάτω.Από τότε έχουν μείνει πολλά ανέκδοτα στη μνήμη των Κεφαλονιτών και τα οποία πιστοποιούν το πόσο έξυπνος και ετοιμόλογος ήταν. Δύο από αυτά τα ανέκδοτα είναι τα εξής:
  1. Στη γιορτή του, ένας γείτονάς του για να τον ειρωνευτεί του έστειλε με την υπηρέτριά του το δώρο του, ένα καλάθι γεμάτο κέρατα κριαριού και πάνω είχε μια επιγραφή "Στη γιορτή σου". Βλέποντας αυτό ο Λασκαράτος βγαίνει έξω στον κήπο του και κόβει τα ωραιότερα άνθη και τα βάζει μέσα στο ίδιο καλάθι με την επιγραφή "   Απ' ότι έχει ο καθένας δωρίζει" και τα δίνει στην υπηρέτρια και της λέει: "Δώσε αυτά κόρη μου στον κύριό σου".
  2. Οταν ο επίσκοπος τον αφόρισε, κάποιος πήγε να τον επισκεφθεί για να του το αναγγείλει και μάλιστα ειρωνικά "Τα έμαθες σιόρ-Ανδρέα, ο επίσκοπος σε αφόρισε" και τότε ο Λασκαράτος του απαντά: "Ευχαριστώ τον επίσκοπο για τον αφορισμό, αλλά θα τον παρακαλούσα πολύ να μου αφορίσει και τα παπούτσια των παιδιών μου για να μη λιώσουνε ποτέ" (πίστευε ότι όποιος αφορισθεί και πεθάνει δε θα λιώσει ποτέ).

Πηγαίνοντας στην Ζάκυνθο, όπου και τον περιμένει και άλλος αφορισμός και έτσι αυτοεξορίζεται στο Λονδίνο, όπου και γράφει την "Απόκριση στον αφορισμό" και την εκδίδει το 1868.
Επιστρέφει στην Ζάκυνθο και εκδίδει την εφημερίδα "Λύχνος" και μηνύεται για συκοφαντική δυσφήμιση και δικάζεται σε 4μηνιαία φυλάκιση.
Η κατάσχεση του "Λύχνου" θα γίνει θα γίνει μετά από την παρουσίαση του σατιρικού του ποιήματος το "Νανάρισμα" το οποίο αναφερόταν στην κούνια του διαδόχου Κωνσταντίνου.
Επίσης εκδίδει "Ιδού ο άνθρωπος ή ανθρώπινοι χαρακτήρες" το 1886, "Οι στοχασμοί ή συλλογή σοφών γνωμών εις ελληνικήν και ιταλικήν γλώσσαν", "Αυτοβιογραφία", "Ήθη, έθιμα και δοξασίαι της Κεφαλονιάς" κ.ά.
Το 1901 ο Ανδρέας Λασκαράτος θα πεθάνει σε βαθιά γεράματα, 90 χρονών.
Το  ηθικό έργο του Λασκαράτου ταυτίστηκε απόλυτα με την γεμάτη ηθική ζωή του και έμεινε για πάντα στην μνήμη μας   και στην Λογοτεχνία ως ένας από τους πιο ακέραιους πνευματικούς ανθρώπους.

____________